سازمان غذا و داروی ایالات متحده امریکا (FDA) تولیدکنندگان مواد غذایی را به استفاده از نمک معدنی موسوم به نمک پتاسیم در محصولات خود تشویق می‌کند. چراکه منشا اصلی بسیاری از بیماری‌های عروقی نظیر بیماری فشار خون بالا، نمک سدیم می‌باشد. به همین سبب، پزشکان افرادی که مبتلا به فشار خون بالا هستند را تشویق به مصرف نمک‌های رژیمی موسوم به نمک پتاس می‌کنند. طبیعتا، کاهش مصرف سدیم ساده‌ترین راه برای درمان فشار خون بالا است. از طرفی مصرف نمک نیز برای بدن ضروری است و اگر فرد آن را از برنامه غذایی خود به طور کامل قطع کند، دچار مشکلات دیگری خواهد شد.
از این رو، ترکیب نمک معدنی و پتاس توسط صنایع غذایی به عنوان جایگزینی برای نمک معمولی (کلرید سدیم) می‌تواند گزینه مناسبی برای چنین افرادی باشد.
کارشناسان تغذیه خاطرنشان می‌کنند که پتاسیم کلرید موجود در مواد غذایی صنعتی، مقدار نمک مورد نیاز بدن را تامین کرده و همان طعم شور را برای مصرف‌کنندگان تداعی می‌کند؛ امری که علاوه‌بر طعم بخشیدن به مواد غذایی، می‌تواند تنظیم فشار خون را بهبود بخشد.
مقامات سازمان غذا و دارو (FDA) در هفته گذشته یک راهنمای ویژه در خصوص مزایای نمک پتاس منتشر کردند که امیدوارند تولیدکنندگان مواد غذایی را به استفاده از این ماده معدنی تشویق کند.
در این توصیه‌نامه آمده است: «استفاده از عبارت «کلرید پتاسیم» به جای «نمک» ممکن است تولیدکنندگان را به استفاده از این جایگزین تشویق کند و به مصرف‌کنندگان کمک نماید تا درک بهتری از مزایای پتاسیم داشته باشند.»
غذاهای حاوی نمک پتاسیم کلرید
به گفته Caroline West Passerrello، MS، RDN، LDN، سخنگوی آکادمی تغذیه و رژیم غذایی، کلرید پتاسیم نه تنها در جایگزین‌های نمک، بلکه در بسیاری از غذاهای دیگر نیز یافت می‌شود. گفتنی است که اغلب این محصولات غذایی به صورت صنعتی تولید می‌شوند که مصرف بیش از حد آن‌ها می‌تواند مشکلاتی را برای سلامتی بوجود آورد.
- اسنک بارها (snack bars)
- سوپ‌ها
- چیپس سیب زمینی
- غلات
- خوراکی‌های یخ‌زده
کریستین کرک پاتریک، متخصص تغذیه و نویسنده کتاب “کبد لاغر” برنامه‌ای غذایی برای پیشگیری و مقابله با بیماری خاموش موسوم به کبد چرب ارائه کرده و تاکید دارد که نمک پتاس معمولا در موارد زیر نیز یافت می‌شود:
- نوشیدنی‌های جایگزین الکترولیت
- چاشنی‌ها
- محصولات گوشتی
با این حال مقدار کلرید پتاسیم در محصولات فوق بسیار کم است. کرک پاتریک به وبسایت پزشکی معروف Healthline گفت: «این واقعیت بسیار تلخی است که میزان استفاده از نمک پتاسیم در محصولات تجاری بسیار پایین است. با این حال برخی از شرکت‌های تولید مواد غذایی از نمک پتاسیم برای تولید محصولات کم نمک استفاده می‌کنند که طعم نمک را نیز به خوبی ایجاد می‌کند.
فواید مصرف نمک پتاس برای سلامتی
به گفته ناتان آرنولد، سخنگوی FDA، انتخاب نمک کلرید پتاسیم به عنوان جایگزینی برای نمک خوراکی چندین فایده بالقوه دارد.
میانگین مصرف سدیم فعلی در ایالات متحده 3400 میلی‌گرم در روز است، در حالی که حد توصیه شده برای هر فرد بالغ 2300 میلی‌گرم در روز می‌باشد. آرنولد به Healthline گفت: افزایش مصرف سدیم با افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا همراه است و فشار خون بالا یک عامل خطرناک برای بیماری‌های قلبی عروقی به شمار می‌رود.
از سوی دیگر، آرنولد توضیح داد: «مصرف پتاسیم در ایالات متحده به طور کلی در مقایسه با توصیه‌های سازمان غذا و دارو بسیار پایین است. در حالی که، مصرف کافی پتاسیم می‌تواند به بهبود تنظیم فشار خون کمک کند، اما عجیب است که چرا شرکت‌های تولید کننده محصولات غذایی تمایلی به استفاده از آن در محصولات خود ندارند.
پاسسرلو و کرک پاتریک هر دو موافق این نظر هستند:
کرک پاتریک می‌گوید: من به مردم توصیه می‌کنم که مراقب مصرف سدیم خود باشند و به جای آن به دنبال خوردن غذاهای حاوی نمک کلرید پتاسیم باشند، زیرا این نوع نمک مقدار مورد نیاز بدن را تامین کرده و خطری نیز برای سلامتی به وجود نمی‌آورد.
کرک پاتریک در ادامه صحبت‌های خود گفت: «رژیم غذایی معمولی غربی سرشار از سدیم است و مطالعات زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد حتی کاهش اندک میزان سدیم در رژیم غذایی نیز می‌تواند به محافظت در برابر حمله قلبی و سکته مغزی کمک کند – که هر دو به عنوان قاتل‌های اصلی بیماران زمینه‌ای شناخته می‌شوند.»
با این حال، اندی دی سانتیس، متخصص تغذیه و رژیم لاغری کاملاً با این موضوع موافق نیست و هنوز متقاعد نشده است.
او به Healthline گفت: «من کلرید پتاسیم را به خودی خود با فواید سلامتی مرتبط نمی‌دانم.
درست است که بسیاری از مردم آمریکای شمالی بیش از حد سدیم مصرف می‌کنند، اما نمک خوراکی معمولی به ندرت حاوی سدیم است، بنابراین تغییر در رژیم غذایی افراد (جایگزین کردن نمک پتاس با نمک معمولی) نمی‌تواند دلیل محکمی برای تاثیرگذاری آن روی سلامت بدن باشد.
دی سانتیس گفت: غذاهای فرآوری شده و رستورانی سهم اصلی سدیم در رژیم غذایی افراد را تشکیل می‌دهند. بنابراین، محدود کردن این موارد راه بهتری برای کاهش مصرف کلی سدیم است. علاوه بر این، اگر این گونه تصور کنیم که غذاهای تشکیل شده از نمک پتاس کاملا فاقد سدیم هستند، سخت در اشتباهیم، زیرا خیلی از تولیدکنندگان برای از بین نرفتن طعم محصولات خود مقداری سدیم به آن اضافه می‌کنند.
مضرات مصرف نمک پتاس برای سلامتی
دی سانتیس توضیح داد که “کلرید پتاسیم به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم به شمار نمی‌رود.”
در واقع، برای افرادی که همزمان دارو مصرف می‌کنند یا دارای مشکلات کلیوی هستند، می‌تواند تأثیر منفی و شدیدی بر سلامت آن‌ها داشته باشد.
دی سانتیس در این باره گفت: «این افراد باید در استفاده از کلرید پتاسیم یا سایر جایگزین‌های نمک سدیم بسیار مراقب باشند، زیرا ممکن است از میزان پتاسیمی که دریافت می‌کنند آگاه نباشند و همین امر سلامت آن‌ها را به خطر بیاندازد. بنابراین، توصیه می‌شود قبل از شروع مصرف با پزشک خود مشورت کنند.
پاسسرلو نیز موافق این نظر است.
او گفت: “افراد با شرایط پزشکی خاص که دفع پتاسیم از طریق ادرار را برایشان مختل می‌کند (مانند نارسایی کلیوی، دیابت و غیره) باید در مورد نحوه مصرف پتاسیم خود با پزشک مشورت کنند. این افراد ممکن است نیاز به محدود کردن یا اجتناب از غذاهای حاوی کلرید پتاسیم داشته باشند.”
او افزود، اما برای افراد سالم، کلرید پتاسیم به احتمال زیاد هیچ خطری ندارد.
نحوه بررسی برچسب مواد غذایی
اگر نمک کلرید پتاسیم را در برچسب مواد غذایی مورد علاقه خود مشاهده نکردید، مطمئن باشید که در آینده‌ای نزدیک با توجه به سیاست‌های وزارت بهداشت کشور و همچنین توصیه‌های سازمان غذا و داروی امریکا، به عنوان بخشی از ترکیبات غذایی مفید و بی‌خطر به برچسب محصولات تجاری اضافه می‌شود.
دستورالعمل اخیر FDA تلاشی برای تشویق تولیدکنندگان محصولات غذایی تجاری جهت افزودن نمک پتاسیم به فهرست ترکیبات خود است.
آرنولد می‌گوید: «این تغییر ممکن است درک مصرف‌کنندگان را افزایش دهد که کلرید پتاسیم ماده‌ای شبیه به نمک مبتنی بر سدیم است؛ البته با یک مزیت افزوده، آن هم این که حاوی پتاسیم است.»
غذاهای کامل هنوز سالم‌ترین انتخاب هستند
در میان متخصصان رژیم غذایی اتفاق نظری مبنی بر این که بهترین انتخاب برای سلامتی افراد مصرف غذاهای سالم است، وجود دارد.
در حالی که اکثر آمریکایی‌ها نیاز به کاهش مصرف سدیم و افزایش مصرف پتاسیم خود دارند – که یک ماده مغذی کم مصرف برای سلامت عمومی است – تمرکز سیاست‌گذاران باید بر روی کاهش غذاهای فرآوری شده و افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات بیشتر مانند آووکادو و سیب‌زمینی شیرین باشد. پاسرلو گفت، اسفناج و لوبیای سفید یا سیاه نیز گزینه‌های مناسبی خواهند بود.
چنین غذاهای کاملی حاوی منابع طبیعی پتاسیم هستند و بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل را برای افراد در بردارند.
دی سانتیس نیز با این نظر کاملا موافق است.
او گفت: “اکثریت قریب به اتفاق مردم باید به دنبال دریافت پتاسیم از غذاهای غنی از مواد مغذی سالم مانند میوه‌ها، سبزیجات، آجیل، غلات و حبوبات باشند.”
سخن پایانی
مقامات FDA تولیدکنندگان مواد غذایی را تشویق می‌کنند تا نمک کلرید پتاسیم را به عنوان جایگزینی مناسب برای سدیم در محصولات خود بگنجانند. این ماده معدنی به کاهش مصرف سدیم و افزایش دریافت پتاسیم کمک می‌کند. با این حال، هنگامی که شرایط پزشکی افراد کمی نگران کننده است و دچار بیماری‌های کلیوی هستند، باید قبل از جایگزینی سدیم با کلرید پتاسیم با پزشک خود مشورت کنند.
به طور کلی، خوردن یک رژیم غذایی حاوی غذاهای کامل مانند میوه‌ها، سبزیجات، آجیل و حبوبات بهترین استراتژی برای زندگی سالم و تامین پتاسیم مورد نیاز بدن است.